QSL Kart nedir?
Değerli Okurlarım;
2012 yılında amatör telsizcilik hobisine başladığımda, bir hobinin hayatımda bu kadar önemli yere sahip olabileceğini tahmin bile edemezdim. Çoğu kişinin “görüşme yapınca ne oluyor? para mı kazanıyorsun.. boş işler bunlar” cümlelerini umursamadan geçen 8 yılın ardından o kadar çok şey öğrenmişim ki..
Telsizciliğe dair bildiğim, öğrendiğim ne varsa hepsini birilerine aktarmak ilkesiyle hobime devam etmekteyim. Amatör telsizcilik çok dallı bir hobidir. Mors maniple hayranları, DXCC avcıları, elektronik ilgilileri, anten meraklıları ve dahası..
Benim QSL kartlara karşı ilgim vardı. Her görüşme sonrası amatör telsizciler birbirlerine QSL kart göndermektedir. Bunu bildiğim için olabildiğince fazla QSO yapmaya çalışıyordum. Sürekli Avrupa istasyonları, akşam üzeri de Amerika istasyonları ile görüşüyordum. Aradan geçen süre zarfında QSL bürolardan gelen kartları tasnif ettiğimizde biriken kartların çoğunun Avrupa olduğunu, biraz Amerika birazda Asyadan tek tük ülkeler olduğunu görmek şaşırtıcı olmasa gerek..
Farklı ülkeler ve özellikle DXpedition çalışmalarını takip ederek DX ülke kartlarını almaya başladım. Bu da QSL koleksiyonculuğumu başlatan hamle olmuştu.
QSL kart nedir?
Amatör telsizcilikte Q kodları kısaltmaları bulunur. QSL, alındı anlaşıldı anlamına gelmektedir. Yapılan bir görüşmeyi onaylamak için QSL kart alışverişi yapılır. Bu sayede görüşme çift taraflı teyit edilir. Bu kartlar, görüşmede kullanılan bant veya frekansı, görüşme saatini ve tarihini, raporu ve son olarak görüşme modunu(SSB, CW gibi) detayları barındırır.
QSL kart için uluslararası standart boyut, maksimum üç gram ağırlığında 140mm x 90mm’dir (5.5 ”x 3.5”). Kartınız bu boyutlardan daha küçük olabilir ama büyük olmaması gerekmektedir. Çünkü kart tasnifi, gönderimi, kolileme, lastikleme gibi çalışmalarda işi zorlaştırmaktadır. Genellikle Japonya kartları bu boyutları geçtiği için ayrı bir yerde kutulamak zorunda kalıyorum.
Kart üzerindeki bilgiler ingilizce olmalıdır. QTH Giresun, Locator KN90GV, ITU 39, CQ 20 gibi bölge numaraları, mail veya adresinizin yer alması faydalıdır. Kart üzerine kendinizle ilgili bilgilere yer verebilirsiniz. Kartın ön yüzünde ülkenizin adı ve çağrı işaretiniz belirgin şekilde yer almalıdır. QSL kart tasnifinde zorluk çekiyoruz. Öyle kartlar var ki gönderenin çağrı işaretini bulmak için uğraşıyoruz. Dernek üyesi iseniz dernek logonuzu, kullandığınız anten ve telsizlerinizi, çıkış gücünüzü, QSL kart gönderme ve alma tercihlerinizi (direkt, büro) yazabilirsiniz. TNX ve PSE kutucukları oluşturarak, gelen bir QSL’i cevaplarken “Thanks TNX” kutucuğunu işaretlersiniz. Aynı şekilde kart gönderirken eğer karşı tarafın kartını istiyorsanız “Please PSE” kutucuğunu işaretleyebilirsiniz.
Unutmayın ki bu sadece bir hobidir. Propaganda, başka bir dil, din veya ırkı küçümseyecek kelime veya fotoğraflar barındırmamalıdır.
Genellikle kartın ön yüzünde kişinin fotoğrafı, ülkesinin bayrağı ve ismi, hayvan fotoğrafları, manzara fotoğrafları bulunmaktadır.
QSL kartlar yalnızca QSO teyit etmek amaçlı değildir. Görüştüğünüz bir amatör telsizcilerden sizlere kalan bir hatıradır. Koleksiyon amaçlı kullanabilirsiniz.
QSL kartların geçmiş tarihine bakacak olursak ilk gönderilen kart net olarak bilinmiyor. Eski zamanlarda, birçok istasyon elle yazılmış kartlar göndermiştir. Ancak kart kullanmaya başlayan birkaç istasyon vardır. Muhtemelen ilk gönderim, 1916’da Buffalo, New York’taki 8VX’ten ABD’de Philadelphia’da 3TQ’ya gönderilen bir karttır.
Ülkemizde ise bilinen en eski kart SWL Kısa Dalga Dinyecisi Ercümend KURAN’a ait 1938 yılında gönderilmiş karttır.
Bilinen en eski amatör telsizci kartı ise TA1AA 1939 yılına ait QSL karttır.
Bu QSL kartları ilerleyen yıllarda TA3SO(1947) ve TA6BM(1948) QSL kartları takip etmiştir. Bu tarihlerden sonra bilinen eski QSL kartlar için http://hamgallery.com/qsl/country/Turkey/ sitesindeki arşivi ziyaret ederek, inceleyebilirsiniz. Elinizde ülkemize ait eski QSL kartlar varsa taratıp, k8cx@hamgallery.com mail adresine gönderebilirsiniz.
Örneğin bir istasyon ile beş kez görüşme yaptınız ve beş tane kart göndermeniz gerekiyor. Bu, israftır. Kartların üzerine birden fazla görüşme yazabilmek için boşluk açmak gerekmektedir. Eğer birden fazla görüşme kaydı boşluğu yoksa bilgisayardan etiket baskısı yaptırılır ve karta yapıştırılır.
Aşağıda yer alan fotoğraftaki QSL kartta beş adet QSO kayıt boşluğu bulunmaktadır. Altıncısı için yeni bir kart kullanması gerekecektir.
Etiketler işi daha da kolaylaştırmaktadır. 10 tane görüşmeyi dahi tek karta sığdırabilirsiniz. Etiketlerden sonra birde mühür kullanabilirsiniz. Etiketler için kullanımı çok kolay olan bilgisayar programını http://www.sp7dqr.pl/en/qsl.php adresinden indirebilirsiniz.
Mühür, etiketin baskı hatası olmasına karşın QSO’yu kontrol ettim, onaylıyorum anlamına gelmektedir.
QSO kayıtlarını yazıcıdan direkt karta bastıran radyo amatörleri de mevcuttur.
Kart maliyetini artırsada özel etkinliklerde çift sayfalı QSL kartlar bastırıp gönderirler. Bazı amatörlerde günlük çalışmalarında bu kartlardan kullanabilmektedir.
Kart tasarımı için paint, photoshop, Corel Draw kullanabilirsiniz. Kart bastırımı için ise farklı siteler, matbaalar mevcut. Yurtdışında ise UX5UO print, ON5UR , LZ1YE gibi siteler mevcut. Özellikle ON5UR kartlarını çok beğeniyorum.
QSL kart alışverişlerinin üç farklı yöntemi vardır. Direkt, Büro ve e-qsl‘dir.
Kartımızı nasıl göndereceğimizi belirlemek için, QSL yaptığımız radyo amatörünün qrz.com sayfasını ziyaret edip, QSL tercihlerini öğrenmemiz gerekmektedir.
TA7AOF , QSL tercihlerini LoTW veya Direkt QSL kart olarak belirlemiş. LoTW, e-qsl anlamına da gelmektedir. Online görüşme onaylama sistemidir ve ARRL tarafından yapılmıştır. DXCC belgesi ödülü için görüşmelerin buradan onaylanması gereklidir. QSL kart onayına gerek kalmamaktadır.
Direkt QSL kart ise görüşülen amatör telsizcinin adresine kart gönderilmesidir. Bu yöntem genellikle nadir dxcc ükeleri için kullanılmaktadır. Örneğin, K1N Navassa Adası çalışması çok çok nadir dxcc olduğu için görüşme sonrası QSL kartı hızlı bir şekilde almak için radyo amatörleri direkt QSL yöntemini kullanır.
Direkt QSL kart gönderirken zarfın içerisine QSL kart + SASE + 2 dolar koyulur. Bu 2 dolar, QSL kart gönderdiğiniz radyo amatörünün size geri kart göndermesi için posta ücretini karşılamak adına gönderilmektedir. SASE, adresinizin yazılı olduğu boş zarftır. Karşıdaki radyo amatörünün zarf ihtiyacı da bu şekilde karşılanır. Bazı DX istasyonları 3-4 veya 5 dolar isteyebilir. Bunun amacı kartlardan gelen gelir sayesinde DXpedition etkinliğinin maliyetini biraz daha düşürmektir. Türkiye’de şuan yurtdışı mektup 5.41 Tl. 1 dolar yeterli olmaktadır.
25 Tane direkt QSL kart gönderiminin maliyetini kabaca hesaplarsak,
50 dolar (280 Tl) + 50 mektup zarfı(10 Tl) + 135 Tl gönderim ücreti = 425 Tldir. Bu yüzden yalnızca nadir DXCC’ler için bu yöntemi kullanmanızı tavsiye ederim.
Nadir ülkelerde DXpedition çalışması yapan ekipler sponsorlara QSL kart’ta yer verir. Spiderbeam, Yaesu, Clublog başlıca sponsorlardır.
Bazı radyo amatörleri dolar yerine IRC (International Reponse Coupon) uluslararası yanıt kuponu kabul etmektedir. Bu kuponların uluslararası geçerliliği vardır. Kuponlarda Fransızca dili kullanılır. Kısaca anlatmak gerekirse kartı gönderen radyo amatörü kendi ülkesine ait “Turquie” yazılı kuponu alır ve zarfa koyar. Gönderdiği radyo amatörü QSL kartı cevaplamak için bu kuponu kullanır. Türkiye yazdığı için yalnızca Türkiye’ye QSL kart göndermek için tek seferlik kullanabilmektedir. PTT’nin filateli sitesinden 8.25 Tl karşılığında kargo ücreti ödemeden Türkiye yanıt kuponunu alabilirsiniz.
Aşağıdaki fotoğrafta İspanya,İsviçre ve Japonya kuponları yer almaktadır. Geçerlilik süresi olduğu için süresi bitmeden kullanmanız gerekmektedir.
QSL büro yöntemi;
Direkt QSL maliyetleri fazla olduğu için her ülke kendi QSL bürosunu kurmuştur. QSL bürosu aktif olmayan ülkelerde ise QSL menajerler görev almaktadır. QSL bürolar, ülke içinden kartları toplayıp farklı ülkelere gönderir ve aynı şekilde diğer ülkelerden gelen QSL’leri tasnif ederek ülke içerisindeki radyo amatörlerine dağıtmaktadır. Bu kartların alışverişi uzun sürebilmektedir. Çünkü bürolarda kartlar bekletilir ve belirli bir ağırlığa ulaştığında yurt dışına gönderilir. Gelen kartların tasnifi yapıldığında 3-5 kart için yurt içindeki radyo amatörlerine gönderim yapılmaz. Kargo masrafı 10-12 Tl arasında değiştiği için maliyetlidir. Yine büroda bekletilir veya bölgeden diğer amatörler ile kartlar birleştirilerek tek koli yapılır ve gönderilir.
Türkiye’de QSL büro şuanlık resmi olarak 1 tane vardır. TRAC QSL bürosu Antalya şubesi(YM4KA) QSL büro hizmeti vermektedir.
Yurt içinden QSL kart göndermek için bazı şartlar vardır.
“Kartların yurt dışı gönderimi için kart başına TRAC üyesi olsun yada olmasın 28 kuruş ödeyeceklerdir.”
“QSL kartlarının ebatları dünyaca kabul görmüş 9×14 ebadından büyük olmayacaktır. Belirlenen ebat’tan büyük QSL kartlar kabul edilmeyecektir.”
“Gönderi sahipleri kartlarını ülkelere göre tasnif ederek sayılması uygun bir halde ip ile bağlayacaklardır.”
Diğer kurallar için http://trac.org.tr/amatorun-kosesi/trac-qsl-buro sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Bir hafta sonu yarışmasında 1.000 QSO yaptınız. Maliyeti artırmamak adına etiket kullanmayıp elle yazarak QSL kartları hazırladınız, mühürlediniz ve ülkelere ayırdınız. Kabaca bir hesap daha yapalım.
1000 kart ortalama minimum 100 Tl’ye bastırılabilmektedir.
Kart başına 0.28 Krş ödeyecek olursak 280 Tl kart gönderim ücretidir.
QSL büro Antalya’da olduğu için yurt içi kargo masrafı olacaktır.
Ortalama 400-450 TL gibi bir ücret ödeyeceğiz.
Ben TRAC üyesi olmadığımdan dolayı büroyu tercih etmiyorum. Direkt ve LoTW yöntemlerini kullanıyorum. Gelen kartları TRAC üyesi olmasam bile TA QSL Bürosu bizlere ulaştırmaktadır. Bu hizmet içinde teşekkür ederim.
QSL bürolar gönderdiğiniz kartları kabul etmeyebilir ve size geri gönderebilir. Bunun başlıca sebebi, gönderdiğiniz radyo amatörünün dernek üyesi olmamasından kaynaklıdır. DARC Almanya QSL bürosu, üyesi olmayan amatörlerin kartlarını geri çevirir. Aşağıda örnek geri gelmiş bir QSL kart fotoğrafı yer almaktadır. DG6ZU çağrı işaretli radyo amatörü DARC üyesi olmadığı için kart geri iade edilmiştir. Kartların iadesi aynı şekilde büro yöntemi ile yapılır. Adresinize direkt gönderilmez.
Aynı zamanda QSL kart kullanmayan radyo amatörleri de mevcuttur.
Silent key, yani vefat etmiş radyo amatörlerinin kartları da damgalanarak geri iade edilmektedir.
QSL menajerler;
Dünya’da bir çok QSL menajer bulunmaktadır. Bu amatör telsizciler bir çok radyo amatörüne QSL menajerliği sağlamaktadır. Sizin için QSL kart alışverişlerini yapar, direkt gelen QSL kartları cevaplar, büro ile kartlarınızı Dünya’ya gönderir. Karşılığında QSL kart ve menajerlik için bir miktar ücret talep edebilirler.
Bana gelen bir tekliften bahsetmek istiyorum. 4K6/TA7AOF Azerbaycan Bakü DXpedition çalışması için bir menajer mail gönderdi ve tüm kart maliyetini üstlenerek , benden hiçbir para istemeden menajerim olmak istedi. Aynı zamanda birçok radyo amatörünün de menajerliğini yapıyor. Hocalarıma danıştığımda, bu gibi DXpeditionlara ilgili olduklarını, 4K6 Bakü çağrı işaretinin az olduğunu ve minimum 3 dolarla direkt QSL kabul ederek bir miktar para kazanma hedeflerinin olduğunu belirttiler. Aynı zamanda e-qsl ve LoTW onaylarını 6. aydan sonra yaparak, ilk 6 ay içerisinde sadece direkt QSL çalıştıkları belirtildi.
Tabiki radyo amatörleri için büyük kolaylık sağlamaktadır. Kart masrafı, büro masrafı olmadan kartların iletilmesi ve gelen QSL kartların cevaplanmasını sağlamaktadırlar. Ülkemizde QSL büro sistemi gelişmemiş olduğundan bizim için avantajlıdır. QSL menajerlerden biri olan EA5GL’nin qrz.com/db/ea5gl sayfasını ziyaret edip, incelemenizi, menajeri olduğu çağrı işaretleri ve örnek QSL kart fotoğraflarına göz atmanızı öneririm.
E-Qsl ve LoTW;
E-Qsl, internet üzerinden görüşme onayı ve kart alışverişi için kullanılmaktadır. eqsl.cc adresine amatör telsizciler görüşme kayıtlarını yani Loglarını siteye yükler. Site üzerinden kart gönderilir. Karşılıklı onaylanır. Hem QSO onayı sağlanır hem de eqsl sitesinin ödülleri alınmaya hak kazanılır. 25-50-75-100 DX ülkesi tamamlandığında ayrı ayrı sertifikalar verilmektedir. Aynı şekilde WPX(TA1,TA2,DL4,DL5..gibi) ödülleri de mevcuttur.
LoTW ise ARRL tarafından yapılmış olup çalışma prensibi E-qsl gibidir. Karşılıklı QSO onayı, DXCC belgesi için geçerlidir ve 100 ülkede DXCC belgesini kazanabilirsiniz. E-qsl onayları DXCC olarak kabul edilmez. LoTW sahte QSO onaylarına izin vermemek için üst düzey güvenlik önlemleri almıştır. LoTW’ye loglarınızı yüklemek için tek bir bilgisayar kullanabilirsiniz. Üye olmak için kimlik kartınızın fotokopisi ve amatör telsiz belgenizin fotokopisini posta ile ARRL’ye göndermeniz gerekmektedir.
Site üzerinden ayrı ayrı bandlarda kaç DXCC onaylandığını görebilirsiniz. 27 Ekim 2015’te ekran görüntüsü aldığım LoTW durumum;
QSL Kart koleksiyonculuğu
QSL kartlara karşı ilgim olduğu için kart koleksiyonculuğuna başladım. Öncelikle bir excel dosyasına DX ülkeleri yazarak başlamıştım.
150+ ülkeden QSL kart toplayarak albümüme ekledim. Diğer yandan birçok ülkenin bölge numaralarına göre kartlarını topladım. Aşağıdaki bazı kartlardan örnekler verdim. İnceleyebilirsiniz.
Portable /P Taşınabilir çalışma kartları örnekleri;
Aşağıda yer alan QSL kartta 1. bölge radyo amatörü /1 kullanmış. Bu 1. bölgede portable anlamına gelmektedir.
“Mobile” /M Mobil çalışmalar;
“Maritime mobile” /MM denizcilik mobil istasyonları;
“Aeronautical mobile” /AM Havacılık mobil istasyonları;
“LightHouse” LH Deniz Feneri çalışmaları;
Yerli deniz feneri çalışmalarına ait GiTRAD Giresun Telsiz Radyo Amatörleri ve Doğa Sporları derneği’mizde bulunan QSL kart tablosu.
“LightShip” /LS fener gemisi çalışması QSL kartı.
/QRP, Maximum 5 Watt kullanan istasyon kartları;
QSL kartları yalnız amatör telsizciler değil, aynı zamanda SWL Kısa dalga dinleyicileri de kullanırlar. SWL kartlarının nasıl doldurulduğu ve ne işe yaradıklarını öğrenmek için https://furkanozen.com.tr/swl-kisa-dalga-dinleyicisi-nasil-olunur/ linkindeki yazıyı inceleyebilirsiniz.
Uzay istasyonu görüşme sonrası QSL kart gönderilir.
Amatör uyduları dinleme çalışmaları ve uydu üzerinden yapılan görüşmeler(QSO) sonrası da QSL kart gönderilir.
Yüz yüze sohbetlerde ve görüşmelerde anı maksadıyla kart üzerine “Eyeball QSO” yazılarak kart alışverişi yapılır. Aşağıdaki fotoğrafta Kuzey Kıbrıs’ın DXCC olması için yıllarca çalışmış, çabalamış, Kuzey Kıbrıs’ın yerli radyo amatörlerinden 1B1AD Mustafa bey’in görüşmemiz sonrası bana verdiği QSL kartın fotoğrafı yer almaktadır.
Öneri ve sorularınız için sitenin iletişim bölümünü kullanabilir veya aşağıya yorum kısmına yazabilirsiniz.
Furkan ÖZEN (TA7AOF)
Güzel aydınlatıcı ve açıklayıcı bir yazı olmuş. Teşekkür eder başarılarınızın devamını dilerim
Oldukça bilgilendirici olmuş. Özellikle benim gibi bu hobiye yeni başlayan amatörler için. Kendi adıma çok teşekkür ederim. TA3DBS 73