Amatör Telsizcilik nedir?

Değerli okurlarım;

Yaptığım amatör telsiz faaliyetlerinin çoğunu blog sitemde yayınladım. Sitemin, hakkında bölümünde amatör telsizcilik ile ilgili biraz bilgi vermiştim. Bu yazımda ise amatör telsizciliği ayrıntılı bir şekilde anlatacağım.
Amatör telsizcilik nedir?
Yapmaktan zevk duyduğumuz, işimiz dışında vakit geçirmek için yaptığımız şeylere hobi adını veririz. Öncelikle amatör telsizcilik bir hobidir. Dağcılık, fotoğrafçılık, bisiklet sürmek gibi..

Peki.. Neden amatör diyoruz?
Menfaat gözetmeksizin, kar amacı gütmediğimiz, para kazanmadığımız için amatör adı veriliyor. Tıpkı amatör balıkçı belgesi gibi. Amatör kelimesinin anlamı para amacı olmadığı içindir.

Bu işten ne kar elde ediyorsunuz?
Hiçbir şekilde kazancımız yok. Aksine telsizden antene, konnektörden kablolara kadar hepsi pahalı parçalar olması sebebiyle yüksek ücretler harcıyoruz.

Görüşme yapınca ne oluyor?
Yine sık sık duyduğum bu sorunun cevabı çok kolay. Zevk alıyoruz.. Giresun’dan; Antarktika’daki, Alaska’daki, Palau’daki, Dünya’nın dört bir yanındaki amatör telsizciler ile görüşme sağlıyoruz.

Daha sonra karşılıklı QSL Kart alışverişi yapıyoruz. QSL kartlar, her görüşme sonrası karşılıklı gönderilip, alınır. Üzerinde görüşme tarihi, frekansı, görüşme şekli, rapor ve görüşülen istasyonun çağrı işareti yazılı olur.

Nasıl amatör telsizci olabilirim?
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından yılda 2 defa sınav yapılır.  Sınavlar 2 çeşittir. A-B sınıfı belgesi için ve C sınıfı belgesi için iki farklı başvuru yapılabilmektedir. Sınav 3 farklı kategoriden oluşup, 50 test sorusudur. A-B sınıfına başvuranlar için 60-75 arası puan alan kişiler B sınıfı, 75+ puan alan kişiler ise A sınıfı belge almaya hak kazanır.  C sınıfına başvuran adaylar ise 60+ puan aldıkları taktirde C sınıfı belge sahibi olurlar.
Çağrı işareti nasıl belirleniyor?
Çağrı işaretleri ön ek-bölge numarası-son ek olmak üzere 3 farklı kısımdan oluşur. Benim çağrı işaretim TA7AOF. 
Türkiye’nin sahip olduğu 4 tane ön ek vardır. Bunlar TA–TB–TC–YM dir. Örneğin Gürcistan 4L ön ekini kullanır. Bulgaristan LZ ön ekini kullanır.. 
TA >  A sınıfı radyo amatörlerine verilmektedir.  
TB > B ve C sınıfı radyo amatörlerine verilir. 
TC > Genellikle bu çağrı işareti C sınıfı radyo amatörlerine verileceği düşünülmektedir fakat TC, özel çağrı işaretlerini temsil etmektedir. Örnek: TC92TC ( Cumhuriyetin 92. yıldönümü), TC57A ( 57.Alay anma çalışması) 
YM > Dernek kuruluşlarına verilmektedir. Örnek: YM7KK ( Giresun Telsiz Radyo Amatörleri ve Doğa Sporları Derneği)
Bölge numaraları sıfırdan dokuza kadar verilmiştir. Sıfır, adaları temsil eder. TA0XX gibi..  Diğer bölge numaraları ise aşağıdaki haritada belirtildiği gibidir.
Son ek olarak belirtilen TA7… den sonraki kısım, amatör telsizci olduğunuzda 3 harf yazılarak verilir. TA7XXX şeklindedir. 5 yıl geçtikten sonra 2 harfe düşürebilirsiniz. Amatör telsizci olduğunuz yıldan itibaren 10. yılı doldurduğunuzda ise tek harf TA7X şeklinde çağrı işareti alabilirsiniz.

Frekanslarınız polis veya askerle karışıyor mu?
Asker, polis, dolmuşçu, radyo kanalları gibi telsiz sistemleri kullanılan yerlere devlet frekans tahsisi yapmaktadır.
Aynı şekilde amatör telsizcilere de oldukça geniş bir frekans tahsisi yapılmıştır. Bu frekanslar dışına çıkılması yasaktır. Herhangi bir karışma durumu olmamaktadır. Kurum ve kuruluşların dinlenmesi de yasaktır.

El telsizleri;
Yeni amatör telsizci olmuş arkadaşlarımızın başlangıç telsizi olan Baofeng el telsizi, VHF(çok yüksek frekans) ve UHF(ultra yüksek frekans) bandlarında çalışır.
HF(yüksek frekans) bandı uluslararası görüşme yapmak için kullanılır. Daha büyük telsizler ve antenler ile görüşme yapılmaktadır.
Yukarıdaki fotoğrafta araçta kurulu bir telsiz istasyonu gözükmektedir. Sol tarafta VHF-UHF bandlarında çalışan el telsizi, hemen sağında HF kısa dalgada çalışan sabit telsiz ve en sağ tarafta ise Tuner bulunmaktadır. Tuner, telsiz ile anten arasında SWR adı verilen en basit tabiri ile anten-telsiz uyumunu sağlayan cihazdır.

Yukarıdaki fotoğrafta Cushcraft A4S kısa dalga antenini görüyorsunuz. Bu gibi antenler ile uzak mesafe görüşmeler sağlanmaktadır. Örnek bir görüşme videosu;

Görüşmelerden örnek bir diyalog;
+ CQ CQ CQ de TA7AOF TA7AOF QRZ?
–  TA7AZC TA7AZC
+ TA7AZC TA7AOF good afternoon. report is 59 59 okey?
–  okey my friend. report is 57 57. thanks for the QSO. 73 by by.
+ Thank you, 73 by by.. QRZ?

CQ : Genel çağrı anlamına gelmektedir. TA7AOF istasyonu genel çağrı yapar ve beklemeye başlar.
QRZ: Beni kim çağırıyor demektir.
2. istasyon çağrı işaretini söyler ve genel çağrı yapan istasyona kendini duyurmaya çalışır.
Ana istasyon duyduğu zaman önce 2. istasyonun ardından kendi çağrı işaretini söyleyerek, onu nasıl duyduğuna dair rapor bildirir. 5/9 seni en üst düzeyde duyuyorum demektir.
Ardından 2. istasyonda aynı şekilde rapor belirtir. 5/8, 5/7, 5/6 şekilde rapor seviyesi azalmaktadır.
En son görüşme(QSO) için teşekkür edilir. 73, selamlar anlamına gelir. Görüşme başlangıcı ve sonlarında kullanılır.
Görüşmeler yapıldıktan sonra Logbook adı verilen deftere görüşme kaydı yapılır. Eskiden her görüşme elle kağıtlara yazılmaktaydı. Şimdi teknolojinin de ilerlemesi ile bilgisayarda log programlarına kayıt edilmektedir. Bende telsizcilik hayatımın ilk aylarında yaklaşık 400 görüşmeyi kalemle logbook defterime yazmıştım. Örnek bir amatör telsizcinin log defteri;

Ortak dil ingilizcedir. Uluslararası fonetik alfabe kullanılır. 
TA7F çağrı kodu: TANGO – ALFA – SEVEN – FOXTROT olarak kotlanmaktadır.

Yarışmalar nasıl oluyor?
Yılın belirli hafta sonlarında yarışmalar yapılır. Amaç, yarışmadan yarışmaya değişse bile genel olarak en çok görüşmeyi yapmaktır. Yarışma sonuçlarında .pdf formatında ve posta yolu ile ödüller dağıtılmaktadır. Radyo amatörleri bu yarışmalar için farklı ülkelere giderek DXpedition adı verilen çalışma yaparlar. Bende Gürcistan ve Kosova’da DXpedition yapma fırsatı bulmuştum. 
Peki sadece görüşme mi yapıyoruz?
Amatör telsizcilik; içinde elektonik, uydu haberleşmesi, uzay istasyonu görüşmeleri gibi çok kapsamlı bir hobidir.

Telsizleri kullanarak mors haberleşmesi yapıyoruz..
Mors öğrenmek isteyenler için Kolayca Mors Öğrenmek ! yazımı okumanızı tavsiye ederim.
İnternet kullanmadan resimli ve yazılı haberleşme yapıyoruz. Bilgisayardan yazıyı sese çevirip telsiz ile gönderiyoruz. Karşı taraf ise sesi yazıya dönüştürüyor. Aynı şekilde resimleri de sese çevirip görüşme yapıyoruz.

Yukarıdaki resim, SSTV modu ile, telsizden gönderilen Genel Çağrı CQ resmidir. CQSSTV yazısı, SSTV modunda görüşme yapmak istediğimizi belirtir. 1B/TA7AOF ise çağrı işaretimizdir.

BPSK31, RTTY, FT8 gibi yazılı haberleşme modları da mevcuttur.

Gürcistan çalışmamızda da RTTY yarışmasına katılarak Gürcistan rekorunu kırıp, Asya kıtası 2. si olmuştum.

APRS
Amatör telsiz sistemleri ile yer-konum bildirimi yapmak şeklinde tanımlayabiliriz. Genellikle VHF frekansların kullanıldığı bu sistem ile mesajlaşabilir, görüşme sağlayabilir ve meteoroloji, deprem bilgilerini takip edebilirsiniz.

aprs.fi internet adresinde, aprs sistemi kullanan tüm istasyonları görebilirsiniz. Aracımdaki sistem ile birlikte, konum ve hız bilgisi paylaşmaktayım. TA7AOF-9 olarak aprs.fi adresinden takip edebilirsiniz.

Kırmızı noktaların her biri beacon(sinyal) ifade etmektedir. Belirli aralıklar ile gönderdiğim sinyallerde km, yön ve yükseklik bilgisi mevcuttur.

Meteoroloji istasyonları ise WX olarak aprs haritasında gösterilir. Hemen sağ üst köşede ise TA7AOF çağrı işareti ve ev simgeli istasyonum gözükmektedir.

Amatör telsizci olarak, uzay istasyonunun radyo sinyalleri ile gönderdiği fotoğrafları alabilirsiniz. İlk duyduğumda beni oldukça heyecanlandırmıştı.
Telsizinizden dinlediğiniz sinyali, sinyal çözücü programlar ile, uzay istasyonunun ses ve sinyale dönüştürdüğü fotoğrafı siz tam tersi işlem yaparak fotoğrafa dönüştürebilirsiniz. Çektiğim bir video;

Almış olduğum bir resmi de aşağıya ekliyorum. Aynı zamanda detayları merak edenler ISS uzay istasyonundan resim aldım yazımı okuyabilirler.

Telsiz ile görüşme yapmayıp, sadece dinleme yapan kişilere ise SWL adı veriliyor. Shortwave Listening, Kısa dalga dinleyicisi anlamına gelmektedir. Dinledikleri istasyonlara QSL kart gönderip, alırlar. SWL belgesini almak ücretsizdir ve sınav şartı yoktur. Detaylı bilgi için SWL – Kısa Dalga Dinleyicisi nasıl olunur? başlıklı yazımı okuyabilirsiniz.

Sorularınız için sitenin iletişim bölümünü kullanarak mail gönderebilirsiniz veya aşağıdaki yorum kısmını kullanabilirsiniz.

Furkan ÖZEN